محمدرضا مهدوی کنی (زاده ۱۴ مرداد ۱۳۱۰ - درگذشته ۲۹ مهر ۱۳۹۳[۱]) روحانی شیعه، سیاستمدار ایرانی و ریاست مجلس خبرگان رهبری بود. او دبیر کلی جامعه روحانیت مبارز (مهمترین حزب اصولگرای ایران) را بر عهده داشت. وی همچنین رئیس دانشگاه امام صادق و استاد درس اخلاق اسلامی این دانشگاه نیز بود.
محمدرضا مهدوی کنی از تاریخ ۱۴ خرداد سال ۹۳ در پی حمله قلبی به کما رفت و در تاریخ ۲۹ مهر ۱۳۹۳ درگذشت.[۲][۳]
وی پیش از انقلاب ۱۳۵۷ از روحانیون مخالف حکومت پهلوی بود و پس از انقلاب یکی از ۵ روحانی بود که هستهٔ اصلی شورای انقلاب را تشکیل میدادند. پس از آن به عنوان وزیر کشور (در دولتهای شورای انقلاب، رجایی و دکتر باهنر) و کفیل نخستوزیر (پس از ترور رجایی و باهنر) بوده است و در همین دوره از سوی آیت الله خمینی مامور به تشکیل کمیتههای انقلاب و ساماندهی آنها گردید.
استادان
وی تا سال ۱۳۴۰ نزد استادانی چون آیتالله شیخ علی اکبر برهان[۴] حاج شیخ عبدالجواد سدهای (جبل عاملی)، صدوقی، سلطانی، مجاهدی، رفیعی قزوینی، شعرانی، علامه طباطبایی، بروجردی، خمینی و گلپایگانی تلمذ کرد.
آثار
از آثار وی تاکنون کتابهای نقطههای آغاز در اخلاق عملی، اصول و مبانی اقتصاد اسلامی در قرآن، بیست گفتار و شرح دعای افتتاح منتشر شدهاست.
- کتاب نقطههای آغاز در اخلاق عملی (کتاب سال جمهوری اسلامی ایران که تاکنون بیش از سی بار تجدید چاپ شده است)
- کتاب اصول و مبانی اقتصاد اسلامی در قرآن
- کتاب بیست گفتار
- کتاب شرح دعای افتتاح
- تقریرات درسهای خارج فقه آیات عظام بروجردی و خمینی ره
- تدریس خارج فقه در دانشگاه و مدرسه علمیه مروی برای دانشجویان و طلاب دورههای عالی
- تدریس آیات الاحکام در مدرسه مروی و آیات اقتصادی در دانشگاه امام صادق
- تدریس دورههای اخلاق اسلامی در دانشگاه امام صادق و حوزه علمیه مروی
- صدها سخنرانی علمی در محیطهای حوزوی و دانشگاهی و رسانههای عمومی
- راهنمایی و مشاوره پایاننامههای کارشناسی ارشد و دکتری
- تقدیر از مجموعه فعالیتهای اثر بخش ایشان در نشر علم در دومین جشنواره بینالمللی علوم انسانی و اسلامی فارابی
همچنین خاطرات وی توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شدهاست.
در دانشگاه امام صادق
آیت الله مهدوی کنی عضو هیئت امنای و ریاست عالیهٔ دانشگاه امام صادق بود.
هیئت امنا متشکل از آقایان منتظری، خامنهای، مهدوی کنی و مشکینی بوده است.
طبق قانون تولیت این دانشگاه یا بر عهده ولی فقیه بوده یا به اذن وی بر عهدهٔ نمایندهٔ اوست. در زمان حیات امام خمینی این امر (یعنی تولیت دانشگاه که بر اساس قانون باید منصوب از سوی ولی فقیه باشد) به آیت الله منتظری که جزو هیئت امنا و هیئت موسس دانشگاه نیز بودند تفویض گردید و سپس با اجماع نظر هیئت امنا و همچنین آقای منتظری به عنوان یکی از اعضای حقیقی هیئت امنا و همچنین عضو حقوقی آن هیئت، تحت عنوان نماینده ولی فقیه و تولیت دانشگاه و موقوفات وابسته، بر انتخاب آیت الله مهدوی کنی به ریاست دانشگاه این مسئولیت بر عهدهٔ وی قرار گرفت.
به تبع برکناری آیت الله منتظری و اعلام عدم اطمینان امام خمینی به ایشان، تولیت و نمایندگی ولایت فقیه هم سالبه به انتفاء موضوع گردید و ایشان از آن پس تنها عضو حقیقی هیئت امنا بودند و نه رئیس عالیه، تولیت یا عضو مأذون از طرف ولی فقیه، لذا از آن پس بر اساس مقرارت و قوانین ایشان دارای جایگاهی نبودند که بتواند یا وظیفه داشته باشد، عزل و نصب یا انتخاب رئیس دانشگاه را تایید یا رد نماید.
اما پیرامون عدهای از موقوفات که توسط یکی یا عهای از خیرین وقف دانشگاه امام صادق شد باید گفت که رابط بعضی از این وقوف آیت الله منتظری بودد و همچنین بر اساس قوانین تا پیش از برکناری از قائم مقامی رهبری تولیت آن موقوفات نیز با اذن حاکم شرع بر عهدهٔ وی بود که پس از عزل ایشان این اذن برای تولیت نیز منتفی گردید، لذا ایشان پس از عزل هیچ اجازهٔ شرعی جهت تصرف و تصمیم گیری در مورد موقوفات دانشگاه را نداشت زیرا تنها کسی که حق تصرف و تصمیم گیری در مورد موقوفه را داراست ولی شرعی آن است و از جهت فقه اسلامی، رابط وقف بودن هیچ حق شرعی برای رابط ایجاد نمیکند و این ولی موقوفه است که حق تصمیم گیری در مورد آن را داراست؛ لذا اگر شأن دخل و تصرفی برای آیت الله منتطری بوده است ناشی از شأن حقوقی ایشان در زمانیست که وی هنوز تولیت موقوفات را به اذن حاکم شرع بر عهده داشته است و نه ناشی از شأن حقیقی ایشان.
بعد از عزل، رحلت و یا کناره گیری برخی از اعضا هیئت امنا و همچنین سلب تولیت از آقای منتظری، آیت الله مهدوی کنی از امام خمینی و پس از وی از آیت الله خامنهای به عنوان حاکمان شرع درخواست چاره میکند، که هر دوی آنان برای آیت الله مهدوی کنی اذن صادر مینمایند که به عنوان جانشین هیأت امناء و نماینده ولی فقیه به تمشیت و مدیریت دانشگاه و موقوفات وابسته به آن بپردازد.
اما آنچه که مشخص و قدر متیقن است آن است که با اجازه حاکم شرع و ولی فقیه که به عنوان رئیس هیئت امناء دانشگاه نیز شناخته میشود، آیت الله مهدوی کنی اجازه داشتند تا به عنوان جانشین هیئت امنا تصمیم سازی و تصمیم گیری نمایند و لذا این اعمال نه تنها منافی شرع و قانون نبوده بلکه دقیقا در راستای اجرای آن است.
سمتها
مهدوی کنی پس از پیروزی انقلاب سمتهای مختلفی را عهدهدار بودهاست که از جمله آنها میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
- عضویت در حلقه اولیه شورای انقلاب از طرف آیت الله خمینی
- عضویت در کمیته استقبال از آیت الله خمینی
- سرپرستی کمیته انقلاب اسلامی (به عنوان اولین نهاد انقلابی مسلح برای حفظ انقلاب به پیشنهاد آیت الله مطهری و دستور آیت الله خمینی)
- عضویت به عنوان فقیه در شورای نگهبان قانون اساسی (دو مرتبه)
- نمایندگی آیت الله خمینی در هیات حل اختلاف مسؤولان نظام و چندین ماموریت مشابه در حوادث مهم دوران انقلاب
- وزارت کشور در کابینههای رجایی و باهنر
- نخست وزیری پس از ترور محمدعلی رجایی و محمدجواد باهنر
- عضویت در ستاد انقلاب فرهنگی به حکم آیت الله خمینی
- عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی به حکم آیت الله خمینی و آیتالله خامنهای
- مسؤولیت ستاد کمکرسانی به مردم مناطق بمباران شده
- عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی
- ریاست مرکز رسیدگی به امور مساجد
- عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
- عضو مجلس خبرگان رهبری
- مؤسس، بنیانگذار و دبیر کل جامعه روحانیت مبارز
- رئیس دانشگاه امام صادق علیهالسلام
- تولیت حوزه علمیه مروی به همراه موقوفات وابسته، به حکم آیت الله خمینی
- رئیس مجلس خبرگان رهبری.[۵] وی درباره نظارت بر رهبری گفته است که:[۶]
نظارت به این معنا نیست که ما بخواهیم از رهبری اشکال بگیریم. نظارت ما همان نظارت حراستی است که در دعای عهد آمده است، البته ما نمیگوییم اشتباه وجود ندارد اما معتقدیم که نظارت بر رهبری همان حراست از رهبری است.
وی «حراست از رهبری» را این گونه توضیح میدهد:[۷]
البته گاهی ممکن است حفظ به معنی تذکر باشد، اما این به مفهوم از بین بردن همه حرمتها و چارچوبها نیست.
مرگ
مهدوی کنی، حدود پنج ماه به علت عارضه قلبی در کما به سر میبرد، صبح روز سهشنبه، ۲۹ مهرماه ۱۳۹۳ در ساعت ۹ صبح در بیمارستان رجایی، در ۸۳ سالگی درگذشت. وی روز چهارشنبه ۱۴ خرداد ۹۳ پس از شرکت در مراسم سالگرد فوت آیتالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، بر اثر عارضه قلبی به کما رفته و مدتی در بیمارستان بهمن تهران و سپس بیمارستان دولتی رجایی بستری بود.[۸]
نظرات شما عزیزان:
:: موضوعات مرتبط:
بزرگان،
آیته الله مهدوی کنی،
،